Nguyên nhân

Chứng này cũng thường xảy ra ở người cao tuổi có thể trạng gầy yếu, các chức năng sinh lý suy giảm, sự tuần hoàn bị rối loạn và bị nhiễm lạnh.

Triệu chứng chính là: cơ bắp chân thình lình bị co cứng và rất đau, bệnh nhân không di chuyển được, sờ bắp chân thấy phồng và cứng. Chứng vọp bẻ thường làm bệnh nhân thức giấc lúc đang ngủ.

 Cách chữa

 Xoa bóp, day bấm huyệt có tác dụng làm êm dịu cơ, giảm co thắt, kích thích sự lưu thông máu và giảm đau. Có thể tự làm hoặc nhờ người khác làm hộ khi bị chuột rút.

 * Tự làm: Duỗi chân và ngón chân – nếu chứng vọp bẻ xảy ra trong lúc ngủ, thì nằm ngửa, giơ chân bị vọp bẻ lên, để ở tư thế duỗi thẳng, đồng thời duỗi các ngón chân (về phía lưng bàn chân) làm thế từ 1-2 phút, thì thường chứng co rút sẽ giảm ngay (hình 1); hoặc vỗ cơ bắp chân: ngồi xổm xuống, ấn mạnh gót chân xuống sàn nhà, cẳng chân nghiêng tối đa về phía trước, co nhẹ hai bàn tay, dùng cườm tay vỗ mạnh vào cơ sinh đôi trong 1 đến 2 phút (hình 2), chứng vọp bẻ sẽ giảm ngay; vặn bắp chân: ngồi, gác bàn chân bên bị vọp bẻ lên đùi chân bên kia, dùng 2 bàn tay giữ lấy các cơ phía sau của cẳng chân, làm động tác vặn bóp và nhào trong 5 phút (hình 3).

 Nếu chứng vọp bẻ cứ tái phát vào ban đêm, khi đi ngủ nên nằm nghiêng và giữ đừng để bị nhiễm lạnh; với người cao tuổi nên đặt 1 túi nước nóng ở cẳng chân vào ban đêm trong lúc ngủ.

 *Nhờ người khác làm: Người bị vọp bẻ nằm sấp, người kia đứng cạnh, điểm các huyệt Thừa sơn (ở chính giữa mặt sau cẳng chân), huyệt Ủy trung (ở mặt sau đầu gối, ở giữa nếp nhượng chân). Mỗi huyệt được tác động trong 1 đến 2 phút, cho đến khi có cảm giác căng và tê tại chỗ lan xuống đến bàn chân (hình 4).

 Cách bấm gân Achilles: người bị vọp bẻ nằm sấp, người thao tác đứng bên cạnh dùng đầu ngón tay bấm và đẩy các gân Achilles (gân gót) trong 1 phút (hình 5).

 Đẩy và nhào cẳng chân: người bị vọp bẻ nằm sấp, người thao tác luân phiên dùng 2 bàn tay đẩy và nhào mặt sau của cẳng chân bị vọp bẻ từ trên xuống dưới trong 5 phút (hình 6).

 Điểm và nhào các huyệt Huyết hải và Dương lăng tuyền: người bị vọp bẻ nằm ngửa, người thao tác đứng cạnh, làm các động tác điểm và nhào các huyệt Huyết hải bên bị vọp bẻ (ở phía trên bờ trong xương bánh chè 2 thốn tay), huyệt Dương lăng tuyền (trong chỗ lõm trước và dưới đầu xương trâm – xương mác). Mỗi huyệt làm khoảng 1 phút (hình 7).

 LY Vũ Quốc Trung